Słynne wśród badaczy Biblii, a jednocześnie jedno z najbardziej zagadkowych proroctw chronologicznych Biblii, zapowiada oczyszczenie świątyni w okresie 2300 wieczorów i poranków. Stąd wynikają trzy zasadnicze zmienne, które - właściwie zdefiniowane - określą czas, miejsce i sposób wypełnienia proroctwa. Przede wszystkim, według przekładu Uwspółcześnionej Biblii Gdańskiej proroctwo dotyczy świątyni. Hebrajski rzeczownik qōḏeš [H6944] opisuje świętość w odniesieniu do Boga, miejsc bądź rzeczy. W drugim przypadku miejscem świętym w Izraelu był Przybytek, a następnie świątynia, w której usługiwali kapłani i lewici. Przykłady powyższego zastosowania qōḏeš można znaleźć m.in. w Wj. 40:9; Lb. 3:28; 1 Krn. 24:5; 2 Krn. 29:5,7. Wybór tego właśnie znaczenia w Dn. 8:14 jest jednomyślny wśród tłumaczy i podyktowany bezpośrednim kontekstem 8. rozdziału księgi Daniela.
Świątynia - kapłani i lewici - typ i antytyp
Zapowiedź oczyszczenia świątyni nie musi jednak dotyczyć - i moim zdaniem nie dotyczy - świątyni jerozolimskiej. Istotna w tym kontekście jest zapowiedź, że "to widzenie spełni się w czasie ostatecznym", który nadal jest przed nami (Dn. 8:17 UBG). Nie ma tymczasem w Izraelu fizycznego budynku ani usługi kapłańskiej, która mogłaby być oczyszczona. Wiemy także na podstawie zapisów Nowego Testamentu, że Przymierze Zakonu zostało zastąpione w Chrystusie Nowym Przymierzem, którego jest on Pośrednikiem i które zabezpieczył swoją jedyną skuteczną ofiarą odkupienia (Hbr. 7:11-19, 8:10-13, 9:11,12,15-17,25-27). Pod Przymierzem Zakonu duch Pański 'mieszkał' w świątyni z kamienia; pod Nowym Przymierzem mieszkaniem ducha są umysły powołanych, zgodnie z proroczą zapowiedzią z Jer. 31:33,34, powtórzoną później przez apostoła Pawła w Hbr. 8:10-12. Dlatego do wierzących napisze on w 1 Kor. 3:16-17: "Czyż nie wiecie, że jesteście świątynią Boga i że Duch Boży w was mieszka? (17) A jeśli ktoś niszczy świątynię Boga, tego zniszczy Bóg, bo świątynia Boga jest święta, a wy nią jesteście" (UBG). "I wy sami, jak żywe kamienie, jesteście budowani w duchowy dom, stanowicie święte kapłaństwo" (1 Pt. 2:5 UBG).
Nowy Testament wyjaśnia, w jaki sposób 'mieszka' w nas duch Boży. Podstawą tego zamieszkania jest Boska miłość agape - miłość prawdy, która "jest rozlana w naszych sercach przez Ducha Świętego" (Rzym. 5:5 UBG). Wzbudza ona w powołanych pragnienie poznawania Słowa Bożego i postępowania zgodnie z nim (2 Kor. 5:14,15; 1 Jn. 5:3,20; 2 Jn. 4-6). Pragnienie to, kiedy poddajemy mu się zgodnie z duchem Pana, prowadzi do wzrostu zrozumienia prawdy, a przez jej praktykowanie do przemiany charakteru na obraz Pana (Rzym. 8:29; 2 Kor. 3:18; Jak. 1:22-25). Ponieważ charakter Pismo św. określa także mianem ciała, jego ukształtowanie na wzór Jezusa Chrystusa określane jest jako nowe narodzenie się lub zrodzenie z ducha, natomiast rozgrzanie symbolicznego serca miłością prawdy, która ma doprowadzić do nowego narodzenia się, jako spłodzenie z ducha. Ponieważ zrodzenie z ducha oznacza symboliczne przeniesienie wzoru prawdy z umysłu na charakter, Biblia mówi także w tym kontekście o pieczętowaniu. Zrodzeni z ducha doświadczają natomiast chrztu duchem, będąc zanurzanymi na głębokość zrozumienia Słowa w jego różnorodnych typach, proroctwach i symbolach (zobacz wykład Nowe stworzenie i przemiana wewnętrznego człowieka).
To krótkie podsumowanie duchowego rozwoju powołanych wydaje się być w tym miejscu wskazane z uwagi na jego znaczenie dla interpretacji proroctwa. Wiemy bowiem, że w typie usługa w Przybytku została oddana w rękę plemienia Lewiego. Lewici, wzięci w zamian za pierworodnych Izraela, mieli wyłączność usługi w Przybytku (później w świątyni), przy czym lewici - Aaron i jego potomkowie - usługiwali w charakterze kapłanów (zobacz 3. i 4. rozdział księgi Liczb). Informacja ta jest istotna z punktu widzenia antytypu, ponieważ wiemy, że pierworodnymi pod Nowym Przymierzem są zrodzeni z ducha (Jak. 1:18). Tym samym są oni antytypicznymi lewitami. Antytypicznymi kapłanami natomiast są ci z ludu prawdy, którzy doświadczają chrztu duchem, symbolizowanego w Przybytku przez usługę w Świątnicy (zobacz wykład Lud, lewici i kapłani Wieku Ewangelii). Oczyszczanie świątyni, o którym mówi Dn. 8:14, dotyczy zatem tylko tych dwóch klas zrodzonych z ducha. Tutaj jednak potrzebne jest dodatkowe słowo wyjaśnienia, bowiem tłumacze, odnosząc hebrajskie ṣāḏaq [H6663] do świątyni, naturalnie tłumaczą je jako 'oczyszczenie'. Tymczasem oznacza ono sprawiedliwość lub usprawiedliwienie - przyprowadzenie do sprawiedliwości.
Oczyszczenie antytypicznej świątyni
Zatem czynność, o której mówi Dn. 8:14 wobec antytypicznej świątyni, polega na jej usprawiedliwieniu - nie tylko obmyciu z grzechu, ale także pracy w dobrych uczynkach. O Oblubienicy Chrystusa w księdze Objawienia powiedziano, że "dano jej ubrać się w bisior czysty i lśniący, bo bisior to sprawiedliwość świętych" (Obj. 19:8 UBG). Aby przedstawić dwojaką naturę usprawiedliwienia, Nowy Testament mówi o pokucie i nawróceniu - pokucie w sensie odwrócenia się od grzechu; nawróceniu w sensie przyjęcia zasad sprawiedliwości. Tym samym tropem idąc, apostoł Paweł będzie pisał w Ef. 4:20-24 i Kol. 3:8-11 o potrzebie 'zrzucenia starego człowieka' i 'przyobleczeniu' nowego, "który jest stworzony według Boga w sprawiedliwości i w prawdziwej świętości". Nie dziwi takie przedstawienie tego tematu przez Pismo św. Ewangelia jest obietnicą nieśmiertelności w Boskiej naturze dla tych, którzy wiernie wstępują w ślady Chrystusa (1 Pt. 1:3,4). Co więcej, w tysiącleciu rządów Chrystusa będą oni sędziami ludzkości - będą nauczać prawa Bożego, stanowić prawa niższego rzędu, a także będą decydować o tym, czy prawo jest zachowywane (Obj. 20:4-6; Mt. 16:18,19; Jn. 20:21-23). Takie zadania będą wymagać najwyższego poziomu rozwoju w znajomości i stosowaniu prawdy.
To jednak nie oznacza, że wszystkim wymagania są mierzone tą samą miarą. Apostoł Paweł pisze, że "W wielkim zaś domu znajdują się nie tylko naczynia złote i srebrne, lecz także drewniane i gliniane, niektóre do użytku zaszczytnego, a inne do niezaszczytnego" (2 Tm. 2:20 UBG). Na tej samem zasadzie w Królestwie Bożym różne zadania przypadają różnym klasom ludu Pańskiego według ich zdolności i możliwości. "I on ustanowił jednych apostołami, drugich prorokami, innych ewangelistami, a jeszcze innych pasterzami i nauczycielami; (12) Dla przysposobienia świętych, dla dzieła posługiwania, dla budowania ciała Chrystusa" (Ef. 4:11,12 UBG). W przypowieści o talentach nasz Pan pokazał najwyraźniej, że różny zakres uprawnień i odpowiedzialności przypadnie w Królestwie w zależności od uzyskanych talentów - w zależności od tego, czy wiernie 'obracamy' majątkiem, który mamy w obecnym czasie w naszej dyspozycji. Warto jednak podkreślić, że nie wielkość uzysku była w przypowieści podstawą pochwały od Pana - ten, który miał mniejszy kapitał, naturalnie mniej uzyskał. Istotne jednak było, czy wykorzystywał to, czym dysponował. Jeśli tak, okazywał się dobrym niewolnikiem. Złym, tylko jeśli zaniedbał to, co posiadał.
2300 wieczorów i poranków
Każdy z powołanych posiada talenty, których rozwinięcie uczyni go właściwym do zajęcia odpowiedniego stanowiska w Królestwie. W przypadku duchowej świątyni możemy mówić tylko o stanowiskach w gronie Oblubienicy (kapłaństwo) lub wśród antytypicznych lewitów. Z punktu widzenia czasu istotne jest jednak, że tak jak powołanie do Kościoła miało swój początek, tak będzie też miało swój koniec. Wiek Ewangelii zakończy się etapem paruzji (drugiej obecności) Chrystusa, który będzie trwał od 13 kwietnia 2029 roku do 13 kwietnia 2036 roku (zobacz komentarz do Mt. 24:23-31 oraz wykład Paruzja - apokalipsa - epifania, czyli rzecz o drugim przyjściu Chrystusa). Paruzja jest nowotestamentalnym synonimem używanego przez Daniela określenia 'czas ostateczny', które spotykamy m.in. w Dn. 8:17. Wiemy na podstawie tego wersetu, że okres 2300 wieczorów i poranków miał się w tym czasie wypełnić. Jeśli przyjmiemy, że 'wieczór i poranek' wyznaczają dzień, wówczas 2300 wieczorów i poranków = 2300 dni = 6,4 roku = 6 lat i 5 miesięcy. Licząc od początku paruzji, pieczętowanie antytypicznych kapłanów i lewitów miałoby się wówczas zakończyć we wrześniu 2035 roku, co jest dokładnie zgodne z wypowiedzią naszego Pana zanotowaną w Mt. 24:32-35.
Można dostrzec przyczynę, dla której akurat ten okres pieczętowania wybranych został w proroctwie zaznaczony osobno. Zgromadzanie Kościoła trwa bowiem od czasów Jezusa. Pieczętowanie niektórych jako kapłanów, a innych jako lewitów miało miejsce przez cały wiek Ewangelii, jednak przy jego końcu miała nastąpić istotna zmiana zaznaczona chronologicznie w proroctwie, a mianowicie w komentarzu do Obj. 14:1-5 pisałem na podstawie typu 70 sędziów Mojżesza, że pieczętowanie kapłanów miało się zakończyć w 2029 roku. Jeśli ta interpretacja jest prawidłowa, wówczas 2300 wieczorów i poranków to czas przeznaczony na zakończenie pieczętowania lewitów. Myśl tę zdaje się potwierdzać prorok Malachiasz, który zapowiada oczyszczanie lewitów w czasie przyjścia Pana: ""Lecz któż będzie mógł znieść dzień jego przyjścia? I kto się ostanie, gdy on się ukaże? Jest bowiem jak ogień złotnika i jak mydło foluszników. (3) I zasiądzie jako ten, kto roztapia i oczyszcza srebro: oczyści synów Lewiego, oczyści ich jak złoto i srebro i będą składać PANU ofiarę w sprawiedliwości" (Mal. 3:2,3 UBG). Podobnej rzeczy proroctwo nie mówi o kapłanach, którzy w momencie przyjścia Pana w jego paruzji mają już być popieczętowani i w komplecie (Obj. 7:1-3).
Dodatkowa informacja, która współgra z powyższym dotyczy czasu zakończenia wysokiego powołania. W wykładzie Równoległości Abrahama pisałem na podstawie równoległości śmierci 'ojca wszystkich wierzących', że zakończenie powołania, tzn. czas, w którym ostatni członek Kościoła miał zostać spłodzony z ducha, wypada w proroctwie na 2015 rok. Ostatni z powołanych ma zatem 14 lat, aby zabezpieczyć swoje stanowisko wśród antytypicznych kapłanów. Ktokolwiek z powołanych tego nie uczyni w tym czasie (nie stanie się częścią oczyszczonej świątyni), będzie miał 2300 wieczorów i poranków wymienionych w Dn. 8:14, aby znaleźć się wśród antytypicznych lewitów. Prorok Daniel zapowiada w Dn. 12:4, że w czasie ostatecznym (podczas paruzji) "Wielu będzie przebiegać, a pomnoży się wiedza" (UBG). Wielu powołanych, którzy do czasu powrotu Pana w pewnym stopniu zaniedbywali swoje poświęcenie, wraz z rozpoczęciem wielkiego ucisku 'obudzi się', ożywi swoją wiarę i zacznie szukać zrozumienia sytuacji w Słowie Bożym. Wielu się to uda - "Wielu będzie oczyszczonych, wybielonych i doświadczonych" (Dn. 12:10) - jednak drzwi Świątnicy będą już w tym czasie dla nich zamknięte. W ten sposób zostaną objawieni jako antytypiczni lewici.