Streszczenie księgi Powtórzonego Prawa
Księga Powtórzonego Prawa składa się w przeważającej swojej części z serii przemów Mojżesza, który wzmacnia ducha Izraela, przypominając liczne wydarzenia z jego historii wskazujące na działanie i opatrzność Boga. Naród, który stoi właśnie na granicy ziemi obiecanej, potrzebuje wsparcia i zachęty: Bóg, który wyzwolił ich z Egiptu i podtrzymywał aż dotąd, da im w dziedzictwo ziemię obiecaną Abrahamowi. Nie jest jednak księga Powtórzonego Prawa zwykłym powtórzeniem czterech poprzednich ksiąg. Znajdujemy tutaj uzupełnienie dotychczas podanych przykazań oraz szereg wypowiedzi, które nawiązują wprost do Nowego Testamentu:
- Powtórzonego Prawa 1 - klęska Sychona (Amoryci) i Oga (Baszan) w 40. roku na pustkowiu (1-4); przemowa Mojżesza (6-46): powtórzenie danej Abrahamowi obietnicy rozmnożenia Izraela i dania im ziemi w Kanaanie (6-11); wybór i polecenia dla sędziów (12-18); przeszpiegowanie ziemi i bunt Izraela (19-46);
- Powtórzonego Prawa 2 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-37): przejście przy górze Seir wzdłuż granicy Ezawa (1-8); przejście obok Moabu i Ammona danym w posiadłość synom Lota (9-12,17-23), 38 lat pobytu w Kadesz Barnea (13-16); klęska Sychona, króla Amorytów (24-37);
- Powtórzonego Prawa 3 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-29): klęska Oga, króla Baszanu (1-11), podział ziemi Amorytów (Sychon) i Refaitów (Og) między plemiona Rubena, Gada i pół plemienia Manassesa (12-17), polecenie dla Gada, Rubena i Manassesa, aby przeprawili się przez Jordan i walczyli za resztę Izraela (18-20), Mojżesz prosi Pana, aby mógł wejść do ziemi obiecanej, ale Pan odmawia i wskazuje Jozuego (21-29);
- Powtórzonego Prawa 4 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-40): życie pod warunkiem przestrzegania całego prawa (1,2), życie dla tych, którzy chodzą z Panem i są mądrzy Jego przykazaniami (3-8), zawarcie przymierza, 10 przykazań (9-14), zakaz kłaniania się wizerunkom (15-24), karą za bałwochwalstwo będzie wygnanie, ale w obcej ziemi Bóg usłyszy swój lud (25-30), Pan nie odrzuci Izraela ani nie zapomni o przymierzu (31), Izrael jedynym narodem, któremu objawił się Pan (32-38), zachowaj przepisy, abyś przedłużył swoje dni (39-40); miasta ucieczki po wschodniej stronie Jordanu (41-43), ziemie objęte w posiadanie (44-49);
- Powtórzonego Prawa 5 - przemowa Mojżesza (1-33): powtórzenie treści 10 przykazań (6-22), naczelnicy wysyłają Mojżesza, żeby rozmawiał z Bogiem (23-31), nie wolno zbaczać w prawo ani w lewo od przykazania (32), całą drogą macie kroczyć, abyście żyli (33);
- Powtórzonego Prawa 6 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-25): błogosławieństwo wynikiem przestrzegania wszystkich przykazań (1-3), miłować Pana, przykazania mają być wypisane na sercu (4-9), Pan wymaga wyłącznego oddania (10-19), wyprowadził Izraela z Egiptu, aby dać mu dobrą ziemię, ale trwanie w niej wymaga posłuszeństwa (20-24), prawość jest wprowadzaniem w czyn całego przykazania (25);
- Powtórzonego Prawa 7 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-26): Pan wypędzi przed Izraelem siedem narodów kananejskich, które mają być wydane na zagładę, a ich bożki zniszczone (1-11,17-26), błogosławieństwo w ziemi skutkiem posłuszeństwa (12-16);
- Powtórzonego Prawa 8 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-20): życie i błogosławieństwo skutkiem wypełniania wszystkich przykazań (1,2), nie samym chlebem żyje człowiek, ale każdą wypowiedzią ze słów Pańskich (3), Bóg opiekował się Izraelem podczas 40 lat wędrówki (4), wędrówka w celu upokorzenia i wypróbowania Izraela (5,16), opis bogactw ziemi (6-9), uważaj, abyś nie zapomniał o Panu i nie powiedział w swym sercu: 'moja moc zapewniła mi to wszystko' (10-18), jeśli opuścicie swego Boga, zginiecie tak jak narody przed wami (19,20);
- Powtórzonego Prawa 9 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-29): Bóg będzie szedł przed Izraelem, aby wywłaszczyć narody Kanaanu (1-3), wypędza je nie ze względu na prawość Izraela, ale ze względu na ich własną niegodziwość (4-6), Mojżesz przypomina bunty Izraela - złoty cielec (7-21), przeszpiegowanie ziemi (23,24), błaga Pana, aby nie unicestwił Izraela (25-29);
- Powtórzonego Prawa 10 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-22): Mojżesz przygotowuje nowe tablice przykazań i umieszcza je w Arce (1-5), śmierć Aarona (6), lewici oddzieleni do służby Pańskiej (8,9), przestrzegać przykazań i miłować Boga całym sercem (12,13), obrzezajcie napletek serc (16), zasady sprawiedliwości Bożej (17-19), bać się tylko Pana i tylko jemu służyć (20-22);
- Powtórzonego Prawa 11 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-32): miłować Pana i wykonywać Jego przykazania (1), przejawy mocy Pana w drodze do ziemi obiecanej (2-7), przestrzegajcie całego przykazania, abyście przedłużyli swoje dni w ziemi (8,9), opis dobrodziejstw Kanaanu (10-12), błogosławieństwo w ziemi skutkiem posłuszeństwa przykazaniom (13-15), odwrócenie się do innych bogów rodzi śmierć (16,17), przyłóż słowa do swego serca i przywiąż jako znak do swej ręki, nauczaj też swoich synów gdy idziesz drogą, gdy się kładziesz i gdy wstajesz (18-21), Bóg wypędzi narody Kanaanu jeśli Izrael będzie ściśle przestrzegać całego przykazania (22-25), kładę przed tobą błogosławieństwo i przekleństwo (26-32);
- Powtórzonego Prawa 12 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-32): po wejściu do ziemi Izrael ma: zniszczyć miejsca kultu tamtejszych narodów (2,3), składać ofiary w miejscu wybranym przez Pana (4-7,11-14), nie postępować według własnego rozeznania (8), jeść mięso bez krwi (15,16,20-25), spożywać dziesięciny w miejscu wybranym przez Pana (17,18,26,27), zachowywać wszystkie przykazania (28,32), nie oddawać czci obcym bogom (29-31);
- Powtórzonego Prawa 13 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-18): jeśli pojawi się prorok dokonujący znaków, który namawia do służenia obcym bogom, to znaczy, że Bóg wystawia Izraela na próbę - ma zostać uśmiercony (1-5), kary dla namawiających do odstępstwa (6-18);
- Powtórzonego Prawa 14 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-29): Izrael szczególną własnością, ludem świętym i wybranym (1,2), zwierzęta czyste i nieczyste (3-21), dziesięcina (22-26), nie zaniedbywać lewitów (27-29);
- Powtórzonego Prawa 15 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-23): uwolnienie w siódmym roku sabatowym (1-18), postępowanie z pierworodnym spośród zwierząt (19-23);
- Powtórzonego Prawa 16 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-22): Pascha i Święto Przaśników (1-8), Święto Tygodni (9-12), Święto Szałasów (13-15), trzy razy w roku każdy mężczyzna ma się ukazać przed obliczem Pana (16,17), sędziowie mają sądzić sprawiedliwie (18,19), o sprawiedliwość masz zabiegać, żebyś mógł pozostać przy życiu (20), nie stawiać świętych pali (21,22);
- Powtórzonego Prawa 17 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-20): nie składać w ofierze zwierząt, które mają wadę (1), ukamienować bałwochwalcę na podstawie wypowiedzi dwóch lub trzech świadków (2-7), rozstrzyganie trudnych spraw przez kapłanów (8-13), usuniesz spośród siebie zło (7,12), Pan da Izraelowi króla po wejściu do ziemi (14,15), tylko niech sobie nie pomnaża koni, żon ani złota i srebra (16,17), niech sobie zrobi odpis prawa i czyta je przez wszystkie swoje dni (18-20);
- Powtórzonego Prawa 18 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-22): Pan jest dziedzictwem lewitów (1,2), części ofiar przypadające kapłanom (3-5), służba lewitów poza miejscem zamieszkania (6-8), nie postępować według obrzydliwości narodów, podążając za wróżbitami, mediami etc. (9-12), masz być nienaganny przed Panem (13), wzbudzę im spośród ich braci proroka takiego jak ty i włożę moje słowa w jego usta (14-19), śmierć dla fałszywego proroka (20-22);
- Powtórzonego Prawa 19 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-21): miasta ucieczki dla nieumyślnych zabójców (1-7), objęcie pełni dziedzictwa w ziemi skutkiem przestrzegania całego przykazania (8-10), miasta ucieczki nie dla umyślnych zabójców (11-13), nie przesuwać znaków granicznych (14), sprawa ma być potwierdzona ustami dwóch lub trzech świadków, kara dla fałszywego świadka (15-20), oko za oko, ząb za ząb (21);
- Powtórzonego Prawa 20 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-20): nie bać się wrogów, bo Pan walczy z Izraelem (1-4), zasady rekrutacji do służby wojskowej (5-9), zasady prowadzenia wojny (10-20);
- Powtórzonego Prawa 21 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-23): ofiara jałówki w przypadku zabójstwa dokonanego przez nieznanego sprawcę (1-9), małżeństwo z kobietą uprowadzoną w niewolę (10-14), pierworództwo nie może przejść z jednego syna na drugiego decyzją ojca (15-17), kara ukamienowania za nieposłuszeństwo rodzicom (18-21), zawieszony na drzewie jest przeklęty przez Boga, jego ciała nie można pozostawić na noc (22,23);
- Powtórzonego Prawa 22 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-30): oddać zagubioną rzecz właścicielowi (1-3), różne szczegółowe przepisy (4-12), przepisy dotyczące współżycia i kara za rozpustę (13-30);
- Powtórzonego Prawa 23 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-25): Ammonita i Moabita jest wrogiem Izraela, Edomita i Egipcjanin - nie (1-8), przepisy dotyczące higieny (9-14), nie wydawać zbiegłych niewolników (15,16), Izraelita nie może uprawiać nierządu świątynnego (17,18), odsetki można brać od cudzoziemca, od Izraelity nie (19,20), dotrzymywać ślubów - niech wasze tak znaczy tak, nie - nie (21-23), kradzież tylko dla zaspokojenia bieżącego głodu (24,25);
- Powtórzonego Prawa 24 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-22): przepisy dotyczące rozwodu (1-4), nowożeniec przez rok zwolniony ze służby wojskowej (5), nie brać w zastaw żaren (6), kara dla porywacza (7), postępowanie w czasie plagi trądu (8,9), zastaw za pożyczkę (10-13), nie oszukiwać najemników (14,15), każdy ma ponieść karę za swój grzech (16), nie wypaczać sądu wobec słabszych (17,18), resztki z pola zostawić dla potrzebujących (19-22);
- Powtórzonego Prawa 25 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-19): sądzić według winy (1), kara chłosty (2,3), nie nakładać kagańca bykowi, gdy młóci (4), małżeństwo lewirackie (5,6), postępowanie w przypadku odmowy zawarcia małżeństwa lewirackiego (7-10), kara dla kobiety za ujęcie obcego mężczyzny za genitalia (11,12), masz mieć odważnik dokładny i sprawiedliwy (13-16), Amalekici mają zostać zgładzeni (17-19);
- Powtórzonego Prawa 26 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-19): ofiara pierwociny plonów po wejściu do ziemi (1-11), dziesięcina w trzecim roku (12-15), Pan będzie twoim Bogiem, gdy będziesz przestrzegał Jego przykazań, a ty będziesz szczególną własnością, ludem świętym (16-19);
- Powtórzonego Prawa 27 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-26): po wejściu do ziemi Izrael ma postawić ołtarz w Ebal z kamieni, na których wypisze słowa Prawa (1-8), wskazówki do ceremonii, która ma się odbyć po wejściu do ziemi, treść przekleństw (11-26), przeklęty ten, kto nie wprowadzi w czyn słów tego Prawa (26);
- Powtórzonego Prawa 28 - ciąg dalszy przemowy Mojżesza (1-68): błogosławieństwa związane z posłuszeństwem (1-14), przekleństwa za nieposłuszeństwo (15-48), Pan zaprowadzi cie do narodu, którego nie znasz i tam będziesz musiał służyć innym bogom (36), Pan wzbudzi przeciwko tobie naród o srogim obliczu. Będą cię oblegać we wszystkich twoich bramach, a ty będziesz jadł ciała swoich synów i córek (49-53), będziecie wyrwani z ziemi, do której idziecie i Pan rozproszy was między wszystkimi narodami (63,64), między tymi narodami nie zaznasz spokoju (65-68);
- Powtórzonego Prawa 29 - przymierze w Moabie (1-29): Pan nie dał wam serca, by poznało i oczu, by widziały (4), opieka Pana była nad Izraelem podczas 40 lat wędrówki (5,6), rzeczy zakryte należą do Pana, lecz rzeczy objawione należą do nas (29);
- Powtórzonego Prawa 30 - przymierze w Moabie (1-20): Izrael będzie pokutował w krajach swojego rozproszenia i zostanie z powrotem zebrany i pobłogosławiony w ziemi obiecanej (1-10), przykazanie nie jest zbyt trudne ani nie jest za daleko, bo jest w twoich ustach i twoim sercu (11-14), Bóg obrzeza serce Izraela (6), oto dzisiaj kładę przed tobą życie i dobro oraz śmierć i zło (15-20);
- Powtórzonego Prawa 31 - Mojżesz przekazuje władzę Jozuemu (1-8), poleca kapłanom czytać Prawo do uszu ludu (9-13), Bóg zapowiada niewierność Izraela (16-18), poleca Mojżeszowi spisanie pieśni na świadectwo przeciw Izraelowi, zapowiadającą ich niewierność (19-30);
- Powtórzonego Prawa 32 - pieśń Mojżesza (1-43): Bóg jest skałą, a wszystkie Jego drogi sprawiedliwością (4), oni postępowali zgubnie, nie są Jego dziećmi, wada jest ich własna (5), stałeś się opasły i opuściłeś swego Boga (15), składali ofiary demonom, a nie Bogu (17), szeol najniższym miejscem (22), są narodem, w którym ginie rada i nie ma zrozumienia (28), ja jestem i nie ma obok mnie żadnych bogów (39); przez to słowo przedłużycie swoje dni na ziemi (47), Mojżesz wchodzi na górę Nebo i tam umiera, obejrzywszy z daleka ziemię Kanaan (48-52);
- Powtórzonego Prawa 33 - błogosławieństwa Mojżesza dla plemion Izraela (1-29), lewici mają uczyć Izraela prawa (10);
- Powtórzonego Prawa 34 - śmierć Mojżesza na górze Nebo (1-12).