Cel zgromadzania Kościoła - utożsamienie z obrazem charakteru Jezusa Chrystusa
W Rzym. 8:29,30 apostoł Paweł opisuje procedurę zgromadzania Kościoła - jej cel i sposób przeprowadzenia. Celem jest, 1) "by się stali na wzór obrazu Jego Syna, 2) aby On był pierworodnym między wielu braćmi" (BT). Dla połączenia tych dwóch członów apostoł używa greckiego eis, które jest przyimkiem celu. Wypełnienie zatem celu określonego w pierwszej części jako 'bycie na wzór obrazu Jego Syna' automatycznie prowadzi do wypełnienia celu drugiego, którym jest pozyskanie braci dla naszego Pana. Nie chodzi oczywiście o pokrewieństwo fizyczne. Jezus oświadcza, że 'każdy, kto wykonuje wolę jego Ojca, który jest w niebie, ten właśnie jest jego bratem' (Mt. 12:50 NW). Wykonywanie z kolei woli Ojca jest możliwe tylko dla tych, których charaktery zostały ukształtowane na obraz Jezusa Chrystusa w pełnym posłuszeństwie Bogu. Stąd Rzym. 8:29 nie mówi o dwóch różnych celach, ale jednym - przeobrażeniu charakterów wybranych na obraz Jezusa Chrystusa - który będzie jednocześnie oznaczał wypełnienie warunków naszego braterstwa z Panem.
Podobne wnioski płyną z analizy greckiego eikon, które w Rzym. 8:29 przetłumaczono jako obraz (GP). Paweł pisze, że my mamy mieć 'kształt tożsamy z obrazem [eikon] Syna Jego' (GP). Choć eikon pojawia się w Nowym Testamencie wiele razy w różnych kontekstach, warto rozważyć, co na temat naszego przemieniania się na obraz Jezusa Chrystusa mówi 2 Kor. 3:12-18. Apostoł pisze o Żydach, którzy nie przyjmują Jezusa Chrystusa, że "skamieniały umysły ich", ponieważ "zasłona na sercu ich leży" - zasłona niezrozumienia powodowana literalnym odbieraniem Zakonu (GP). Usunięcie zasłony jest możliwe tylko przez nawrócenie do Pana Jezusa (2 Kor. 3:16), co ma także skutek dla serc i umysłów wybranych. Przyjąwszy bowiem Jezusa Chrystusa, "na ten sam obraz [eikon] jesteśmy przemieniani od chwały ku chwale" - umysł przestaje być 'skamieniały', ale w coraz większym stopniu przemienia się, aby odzwierciedlać łaski, które posiadał Pan Jezus i których wzór pokazał przez swoją wierną służbę (2 Kor. 3:18 GP).
Co istotne, nasze przemienianie się jest możliwe "przez Pana Ducha" (2 Kor. 3:18 GP). Duch Jezusa Chrystusa jest duchem poświęcenia (Rzym. 1:4). Posiadając tego samego ducha poświęcenia, który był manifestowany w naszym Panu, pełnimy służbę Ewangelii na jego wzór i reformujemy nasze charaktery na wzór jego doskonałego charakteru. Widząc jego poświęcenie, jesteśmy motywowani do podejmowania naszego poświęcenia, jak o tym mówi 2 Kor. 5:14,15. To jest działanie ducha poświęcenia - poświęcającej miłości agape w wybranych. Dlaczego mówimy o wybranych - ponieważ duch poświęcenia jest darem Pana Boga. Choć "Bóg wzywa teraz ludzi, aby wszyscy i wszędzie się nawrócili" (Dzieje 17:30 ESP), podstawą tego powszechnego nawrócenia nie jest miłość poświęcająca, ale miłość obowiązkowa (gr. eusebeia - pobożność). W ten sposób, znając nasze obowiązki wobec Boga, odwracamy się od grzechu, aby praktykować sprawiedliwość.
Etapy zgromadzania Kościoła - poznanie i przeznaczenie
W badanym fragmencie Rzym. 8:29,30 apostoł Paweł wymienia kilka etapów, które mają doprowadzić do naszego utożsamienia z obrazem Pana: poznanie, przeznaczenie, powołanie, usprawiedliwienie i uwielbienie. Na temat pierwszych dwóch elementów na prawdę niewiele możemy powiedzieć na podstawie informacji Biblijnych. Z pewnością nie to, że znamy kryteria, dla których Bóg poznaje i przeznacza jednych, a innych nie. Proginosko, które w polskich przekładach Biblii tłumaczone jest jako 'poznanie', w oryginale jest złożeniem dwóch członów: pro - przed, przedtem, najpierw, oraz ginosko - poznać, dowiedzieć się, uznać. Zatem Bóg przeznacza tych, których przedtem poznał lub uznał. Nie jest to jednak poznawanie w naszym rozumieniu tego słowa. Bóg nie musi niczego poznawać - nie musi wykonywać żadnej pracy w kierunku dowiedzenia się - ponieważ wszystko wie (Prz. 15:3,11; Hbr. 4:13). Wydaje się, że ta uprzednia znajomość to nie tyle wiedza, co pozytywna ocena człowieka (uznanie).
W tę stronę prowadzi prorok Nahum, który pisze, że Bóg "zna tych, którzy u niego szukają schronienia" - a więc życzliwie ich ocenia (Nah. 1:7 NW). Podobnie do Mojżesza Bóg mówi: "Znam cię po imieniu [znam twój charakter], a ponadto znalazłeś łaskę w moich oczach" (Wj. 33:12 NW). Tutaj także poznanie wiąże się z dobrą oceną i zwróceniem na osobę Mojżesza szczególnej uwagi przez Boga, który następnie zlecił mu zadanie wyprowadzenia narodu wybranego z niewoli. Bóg wchodzi w relacje z ludźmi, których poznaje. "Ale jeśli ktoś miłuje Boga, ten został poznany przez niego" (1 Kor. 8:3 NW). Jeśli miłujemy Boga, to dzieje się to tylko dlatego, że sami zostaliśmy przez Niego poznani/uznani i ta łaska zbliżenia się do Niego została nam udostępniona. Podobnie Gal. 4:9 - "poznaliście Boga albo raczej ... wy zostaliście poznani przez Boga" (NW). Co ciekawe, także o naszym Panu Jezusie powiedziano, że jako nasza ofiara został "przewidziany [proginosko] przed założeniem świata" (1 Pt. 1:20 NW). Można zatem odczytywać proginosko jako pozytywną ocenę człowieka przez Boga, rozpoznanie go jako właściwego narzędzia wypełnienia Boskiego planu.
Wydaje się, że uznanie można w powyższym sensie widzieć jako synonim wyboru. W Rzym. 8:29,30 apostoł Paweł pisze o uznaniu i przeznaczeniu, ale już np. w Ef. 1:3-6 pisze o wyborze i przeznaczeniu. Pojęcie wyboru dotyczy wskazania konkretnego kandydata; uznanie, podobnie, ma w sobie element wyboru związany z pewnymi cechami, które posiada kandydat, a których inni nie mają. Kandydaci, którzy zostali w ten sposób uznani / wybrani, są przeznaczani. Sens przeznaczenia wydaje się być czytelny. W Rzym. 8:29 czytamy, że Bóg swoich uznanych "przeznaczył na to, by się stali na wzór obrazu Jego Syna" (BT). Mówimy zatem o określeniu celu. Podobnie ten sam cel został pokazany w Ef. 1:3-6 odnośnie przeznaczenia i wyboru, tzn. abyśmy byli "świętymi i niewinnymi wobec Niego", co zasadniczo jest powtórzeniem celu określonego w liście do Rzymian - nasze utożsamienie z obrazem charakteru Jezusa Chrystusa będzie oznaczać, że jesteśmy 'święci i niewinni'. Podsumowując, Bóg uznaje (wybiera) niektórych z przeznaczeniem do rozwoju charakteru na obraz Jezusa Chrystusa.
Etapy zgromadzania Kościoła - powołanie, usprawiedliwienie i uwielbienie
Następnie apostoł Paweł mówi w Rzym. 8:30, że Bóg, których przeznaczył, tych też powołał. Greckie kaleo dosłownie oznacza wezwać albo zaprosić. Bóg zatem zaprasza tych, których sobie wybrał i przeznaczył. Podstawowym sposobem, w jaki Bóg powołuje, jest ogłoszenie Ewangelii. Ewangelia natomiast głoszona jest wszystkim, nie tylko wybranym. Wybrani otrzymują zaproszenie zupełnie szczególnego rodzaju, a mianowicie ci, którzy pokutują, otrzymują ducha Boskiej ofiarniczej miłości agape, przez którego doświadczają nowego zrodzenia (Dzieje 2:38; Rzym. 5:5; Kol. 3:15). Agape jest tym właściwym narzędziem, poprzez które Bóg umożliwia swoim wybranym kształtowanie charakteru na obraz Jezusa Chrystusa. Apostoł Paweł pisze, że w ten sposób jesteśmy 'przymuszeni', aby żyć już nie dla siebie, ale dla Chrystusa (2 Kor. 5:14,15). Podejmując tę samą ofiarę dla prawdy, jaką on podjął, kształtujemy w sobie ten sam wzór posłuszeństwa Bogu i w coraz większym stopniu utożsamiamy z obrazem jego charakteru (Jn. 18:37; Rzym. 12:1).
W tym miejscu płynnie przechodzimy do tematu usprawiedliwienia, bowiem rozwijanie charakteru na obraz Pana faktycznie oznacza usprawiedliwienie - proces rzeczywistej naprawy aż do pełnej zgodności ze sprawiedliwością Boga. Nieodzownym warunkiem usprawiedliwienia w tym znaczeniu jest zrodzenie przez ducha Boskiej miłości, o czym najwyraźniej informuje apostoł Paweł w Flp. 1:9-11 oraz Flp. 3:8-11. Dlatego z kolei w Rzym. 8:30 czytamy, że jesteśmy usprawiedliwieni - nie my samy się usprawiedliwiamy, ale czyni to Bóg, który działa swoim duchem w wybranych. Warto też podkreślić w tym miejscu, że usprawiedliwienie, o którym uczy Paweł jako o konsekwencji powołania, nie oznacza przypisania sprawiedliwości. Jest to nauka niebiblijna, która ma swoje źródło w interpretacji Rzym. 4:3 niezgodnej z tekstem oryginału. Celem powołania nie jest przypisanie wybranym sprawiedliwości, ale uczynienie ich sprawiedliwymi rzeczywiście.
Potrzeba wykonania pracy usprawiedliwienia w charakterach wybranych jest związana z kolejnym - i ostatnim - etapem wymienionym w Rzym. 8:30, tzn. z uwielbieniem. Celem powołania ewangelicznego jest wyłonienie klasy wierzących, którzy w przyszłym Królestwie zajmą najwyższe stanowiska obok Jezusa Chrystusa - stanowiska królów i kapłanów w chwale Boskiej natury (1 Pt. 1:3,4, 2:9; Obj. 5:9,10). To wysoka nagroda, ale i taka, którą niełatwo będzie osiągnąć, jak mówi o tym apostoł Paweł m.in. w 1 Kor. 9:24-27. Królami i kapłanami z Panem będą jedynie ci, którzy osiągną odpowiedni, wymagany przez Boga poziom rozwoju. Dlatego usprawiedliwienie, o którym mówi Rzym. 8:30, musi być procesem rzeczywistym, a nie tylko uznanym czy przypisanym. Musi także być procesem przeprowadzonym do poziomu, który zyska uznanie Pana Boga. Ani wybór, ani przeznaczenie, ani nawet powołanie nie są jeszcze gwarantem uzyskania tej nagrody, ale są szansą dla nas na owocne wykorzystanie tego dnia zbawienia, w którym obecnie jeszcze jesteśmy (2 Kor. 6:1,2).